මෙරට ඉදිකිරීම් ක්ෂේත්‍රයට ආලෝකයක් වූ නෙලුම් කුළුණ

ලිව්වේ -දෙව්නි

  

ඒ 2008 අවුරුද්දේ දවසකි.  පෑලියගොඩ ඉංජිනේරු සංස්ථා වැඩබිමට අයත් භුමියේ  හෙමි හෙමින් ඇවිද ගිය හතර දෙනෙකි . ඒ හතර දෙනානම්  විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිසමේ එවකට සභාපති ප්‍රියන්ත කාරියප්පෙරුම, නෙලුම් කුළුණ ව්‍යාපෘති අධ්‍යක්ෂක ලෙස පසුව සේවය කළ  ධර්මසිරි ද අල්විස්, මොරටුව විශ්ව විද්‍යාලයේ වාස්තු විද්‍යා අංශයේ මහාචාර්යවරුන් වන නිමල් ද සිල්වා හා සමිත මානවඩු යන පිරිසයි.  

ශ්‍රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන් කොමිසම මගින් බහුකාර්ය විදුලි සංදේශ කුළුණක් ඉදි කිරීමට තීන්දු කළ දා පටන් මේ විද්වතුන් සිව් දෙනා ඒ සඳහා කටයුතු සැලසුම් කිරීම සඳහා නිරත කරවනු ලැබීය . මුලින්ම ඔවුහු කුළුණ ඉදි කිරීම සඳහා රජයෙන් වෙන් කරනු ලැබු පෑලියගොඩ පිහිටි ඉංජිනේරු  සංස්ථාවට අයත් හෙක්ටයාර් දහයක ඉඩමේ  සෝදිසි සංචාර වල  නිරත වුහ . මෑතකදී  ව්‍යාපෘති අධ්‍යක්සෂකවරයා වශයෙන් පත්වූ  ශාන්ත ගුණනන්දන මහතාද මේ මුල් කාලීන ක්ෂේත්‍ර චාරිකා කිහිපයකට  එක්වූ විද්වතෙකි.

නෙලුම් කුළුණට එනම ලැබුනේ මෙසේ ආගිය ගමනකදීය. සංස්ථා භුමියේ කුඩා දිය පොකුණක ඉහළට මතු වී තිබු නෙලුම් මලක් දුටු අපේ  විද්වත් පිරිසට යෝජිත කුළුණ නෙලුම් දණ්ඩක් හා නෙලුම් මලක් ලෙස නිර්මාණය කිරීමේ අපූරු අදහස මතු වුනේය.

එයට සියල්ලන්ගේ අනුමැතිය හිමි  වූ නිසා එතැන් සිට කුළුණේ සංකල්පමය සැලසුම් සියල්ල නෙලුම් දණ්ඩක් හා එහි ඉහළ කෙලවරේ වූ නෙලුම් මලක හැඩය ගනු ලැබීය .

කුළුණ ඉදිකිරීමේ සැලසුම මෙසේ ක්‍රියාත්මක වෙද්දී ඊට දිරි ගැන්වීම් මෙන්ම බාධා පමුණුවන ආකාරයේ යම් යම් සිදු වීම්ද අත් විඳින්නට සිදු විය.  

මුලින්ම කුළුණ  ඉදි කිරීම් සඳහා යෝජිතව තිබු බිම් ප්‍රමාණය අකුළුවාගන්නට දේශපාලන තීරණ නිසා සිදු විය. ඒවකට ඉංජිනේරු  සංස්ථාව භාර දේශපාලන අධිකාරිය  විසින් , නෙළුම් කුළුණ ඉදිකිරීමට තෝරා ගත් හෙක්ටයාර් දහයක ඉඩ ප්‍රමාණයෙන් හෙක්ටයාර් හතක පමණ ඉඩක් ආකෘති ගම්මානයක් ඉදිකිරීම සඳහා අවශ්‍ය බව දන්වනු ලැබීය  .

සන්නිවේදන අවශ්‍යතාවලට අමතරව, විනෝදාත්මක, වෙළඳ හා සංචාරක ප්‍රවර්ධන  අරමුණු පෙරදැරි කරගෙන සංකල්ප සැලසුම් නිර්මාණය වෙමින් තිබු කුළුණේ මුලික අරමුණුවලට අදාළ අංගෝපාංග රාශියක් විය. එයට ඩිස්නිලන්තය ආකාරයේ තේමා උද්යානයක්ද ඇතුලත් විය. එහෙත් අවාසනාවකට මෙන් මුලින් වෙන්කළ හෙක්ටයාර් දහය හෙක්ටයාර් 2.7 දක්වා අඩු වීම හේතුවෙන් සංකල්පමය සැලසුම් සීමා කරන්නට විය.

අවසානයේ නෙළුම් කුළුණ   ඉදි කිරීම සඳහා වෙනත්  භූමියක් 2011 ජුලි මාසයේදී ලැබුනේය.එය බේරේ වැව අසබඩ වූ  හෙක්ටයාර් 3.1 ක් වූ ඉඩමකි. ඒ වර්තමානයේ නෙළුම් කුළුණ ඉදි වී ඇති බිම්කඩයි. ඊට යාබදව වූ තවත් අක්කර පහක ඉඩමක් ඉදිරි කාලයේදී මේ ව්‍යාපෘතියට පවරා ගන්නට සැලසුම් කෙරුනේ යෝජිත විනෝද උද්‍යානය ඉදිකිරීම් සඳහායි . එහෙත් මේ දක්වා එම පවරා ගැනීම ප්‍රමාද වවමින් පවතී  . කෙසේ වුවද රටක සංකේතාත්මක ඉදි කිරීමකදී ඊට වඩාත්ම සුදුසු වූ ස්ථානයක පිහිටි ඉඩකඩක්  පසුව හෝ ලැබුණු නිසා මෙහෙයුම් කණ්ඩායම යළි උනන්දුවෙන් කටයුතු කරගෙන ගියෝය . 

මෙරට වාස්තු විද්වතුන් නිර්මාණය කළ නෙලුම් කුළුණේ මුල්ම දළ සටහන

කුළුණ ස්ථානගත කිරීම

ඉතා විශාල ව්‍යාපෘතියක් වන නෙලුම් කුළුණ  ඉදිකිරීමේ කර්තව්‍යයේදී අප නොසිතන ක්ෂේත්‍ර බොහෝ ප්‍රමාණයක් තුල කරුණු විමසා බලා තිබේ . සංකේතාත්මක කුළුණක් ලෙස යොදා ගැනෙන මෙය කොළඹ අවට විවධ ස්ථාන වලට දිස්වන ආකාරය පිලිබඳ සලකා බැලීම බෙහෙවින් වැදගත් වූවකි. මෙසේ සලකා බලන ලද ස්ථාන වලට දිස්වන හොඳම ආකාරයට මෙහි ස්ථානගත කිරීම සීරුමාරු කර තිබේ . විශේෂයෙන්ම කටුනායක-කොළඹ අධිවේගී මාර්ගයට නෙලුම් කුලුන දිස්වන ආකාරය ගැන එහි සැලැස්ම සමග සසඳමින් සලකා බලනු ලැබුයේ GPS තාක්ෂණයද උපයෝගී කරමිනි. කුළුණ සැලසුම් කරන අවදියේදී කටුනායක කොළඹ අධිවේගී මාර්ගය ඉදි වී නොතිබුනු අතර ඒ සඳහා වූ සැලසුම් උපයෝගී කරගෙන මේ ස්ථානගත  කිරීම සිදු කර ඇත.

සැලසුම් හා ඉදිකිරීම් සමාගම්

නෙලුම් කුළුණ ඉදිකිරීම සඳහා මුලික ඇස්තමේන්තුවක් සකස් කෙරුනේ සංකල්පමය සැලසුම් පදනම් කරගෙනය . එය මුලින් අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන සීයකි. පසුව එය මද වශයෙන් සංශෝදනය වුනේ ඇමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන එකසිය හතරක් ලෙසය. ඉදිකිරීම් සැලසුම් කළ මුල් කාලයේ එය ලංකාවේ මුදලින්නම් රුපියල් බිලියන 12 කි .

සැලසුම් කළ පරිදි මීටර් 356.3 ( අඩි 1,167) ක් උසට බහු අරමුණු සහිත කුළුණ ඉදි කිරීමට නම් ඒ සඳහා සුදුසුකම් ලත් ශ්‍රී ලාංකික විද්වතුන් සිටීද , ආයතන වෙත්ද යන්න සොයා බලන්නට සිදු විය.  මහාචාර්ය මානවඩුට අනුව වාස්තුවිද්‍යාත්මක නිර්මාණ කරණයේදී ඒ සඳහා ගැටළුවක් නොවූ මුත් මීටර් දෙසීයට වඩා උස වූ ගොඩනැගිල්ලක් හෝ කුළුණක් එතෙක්  මෙරට ඉදි වී තිබුනේ නැත  . මෙවන් ඉදිකිරීමකදී අවශ්‍ය  සැලසුම් කිරීම, ඉදි කිරීම, යන්ත්‍රෝපකරණ  හා  ආරක්ෂක විධික්‍රම  ආදී නොයෙකුත් තාක්‍ෂණ කරුණු සලකා බැලීමේදී පෙර පළපුරුද්දක් නොමැතිවිට  එම තාක්ෂණය පිටතින් ලබා ගැනීම  පිළිගත් සම්ප්‍රදායයි.  ඒ අනුව ශ්‍රී ලාංකික විද්වතුන්ගේ සංකල්පමය සැලසුම් පදනම් කරගෙන කුළුණේ සවිස්තර සැලසුම හා ඉදිකිරීම් කටයුතු කිරීමට විදේශීය  සහය ලබා ගැනීමට  නිර්දේශ කෙරිණි . සැලසුම් කටයුතු වලට සුදුසු ආයතනයක් මුලින්ම සොයා ගත යුතු විය.

ඒ අනුව මුලින්ම නම් සඳහන් කළ විද්වතුන් සතර දෙනාට බාර කෙරුණේ මේ සැලසුම සවිස්තරව  නිම කිරීමට සුදුසු අන්තර්ජාතික සමාගමක් පිලිබඳ සොයා බලන ලෙසටයි. මේ අරමුණින් ලෝකයේ රටවල් කීපයක සමාගම් ගැන සොයා බැලීමෙන් පසු අපේ විද්වතුන් පිරිසට තේරුම් ගියේ මෑත කාලීනව නෙලුම් කුළුණ මෙන් උසැති කුළුණු ඉදිකිරීමේ අත්දැකීම් සහිත  අපිට සරිලන තාක්ෂණයක් සහිත රට චීනය බවයි. ඒ නිසා පෑලියගොඩ ඉංජිනේරු සංස්ථා භූමියේ නිරීක්ෂණ චාරිකාවකට මුලින්ම එක් වූ විද්වතුන් සිව් දෙනාම චීනයේ සුදුසු සැලසුම් සමාගමක් සොයා ගමන් ඇරඹීය. මේ සඳහා ඔව්හු කල් ඇතිවම  චීනයේ ශ්‍රී ලංකා  තානාපතිවරයා වෙත තමන් විසින් පිළියෙළ  කළ සංකල්පමය සැලසුම් කිහිපය යවා නෙලුම් කුළුණේ සවිස්තර සැලසුම් කටයුතු කර ගැනීම සඳහා සුදුසු ආයතන පිලිබඳ සොයා බාලන ලෙස ඉල්ලා සිටියහ .

අපේ විද්වත් පිරිස මේ ගමනේදී ආයතන දෙකක් වෙත යොමු කෙරුණ අතර BIAD හෙවත්  Beijing Institute of Architectural Design මින් පළමු වැනි ආයතය විය . විශේෂ කරුණ  වන්නේ මෙරට සංකේතමය  ගොඩනැගිල්ලක් වන බණ්ඩාරනායක අනුස්මරණ සම්මන්ත්‍රණ  ශාලාවද මොවුන්ගේ නිර්මානයක් වීමයි . කෙසේ වෙතත් ඔවුන් සැලසුම් සඳහා පමණක් ඉදිරිපත් කල මිල ගණන් ශ්‍රී ලංකාවට අවාසි සහගත වුනු නිසා   අපේ විද්වත් පිරිස දෙවන ආයතනයේ නියෝජිතයන් හමු වුහ. ECADI (Eastern China Architectural Design Institute) නම් වූ දෙවන ආයතනයද මිල කොන්දේසි මුල් ආයතනයේ මෙන්ම ඉහල ප්‍රතිශතයක් ගත්තේය.

අවසානයේ චීනය බලා ගිය විද්වතුන්ගේ නිර්දේශය වුයේ කොහොමත් ඉදිකිරීම විදෙස් සමාගමකට පැවරිය යුතුව ඇති නිසා එම කොන්ත්‍රාත්තුව සැලසුම් හා ඉදිකිරීම( Design & Build) යන ඒකාබද්ද කටයුත්තක් ලෙස  එකම ආයතනයකට පැවරීමෙන් සැලසුම සඳහා පමණක්   වෙනම විශාල මුදලක් ගෙවීමෙන් සිදු විය හැකි අවාසිය  අඩු කර ගත හැකි බවයි. ඒ අනුව පිළිගත්  ටෙන්ඩර් පටිපාට්‍යකින් පසුව CEIEC ( China Electronic Import and Export Corporation) සමාගමට නෙලුම් කුළුණේ සැලසුම හා ඉදිකිරීම යන ඒකාබද්ද කාර්යයම පැවරිණි.

මුදල් ආයෝජනය

මෙම ඉදිකිරීමට අවශ්‍ය ආයෝජනය ශ්‍රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිසම විසින් දරන්නට සුදානම්ව සිටියේ ඔවුන්ගේ වාර්ෂික ආදායමෙන් කොටසක් මේ සඳහා සෑහෙන නිසාය.  එහෙත් ඉදිකිරීම් සඳහා විදේශීය සමාගමක් තෝරා ගැනීමෙන් පසු එම ආයෝජනය විදේශ රටකට ගෙවිය යුතු විය. මේ කටයුත්තේදී මුදල් අමාත්‍යංශයේ උපදෙස වුයේ මෙරට මුදල් කෙලින්ම පිටරට යවනවාට වඩා හොඳම  විකල්පය කුළුණ ඉදිකිරීමට විදේශීය ණය මුදලක්  ලබාගෙන එය වාරික වශයෙන් ගෙවීම බවයි. ඒ අනුව චීනයේ එක්සිම් බැංකුවෙන් මේ ඉදි කිරීම සඳහා ණය මුදලක් ලබා ගැනිණි .

තාක්ෂණ හුවමාරුව

නෙලුම් කුළුණේ සැලසුම හා ඉදිකිරීමට සමගාමීව සැලකිය යුතු තාක්ෂණ දැනුමක් ශ්‍රී ලංකාවට අළුතින් එකතු වුනේය. කොටින්ම මීටර් දෙසීයට වඩා උස කිසිම ඉදි කිරීමක් සඳහා පළපුරුද්ද හෝ දැනුම නොතිබුණු ශ්‍රී ලාංකික ඉදි කිරීම් ක්ෂේත්‍රයට දැන් මීටර් 356ක් දක්වා උස ඉදිකිරීමක් කිරීමේ සුදුසුකම හා තාක්ෂණික හැකියාව ලැබී ඇත. මේ තාක්ෂනය උකහා ගැනීම ක්‍රමානුකුලව සිද්ද වුනේ නෙලුම් කුළුණ  ඉදි කිරීමේ කාර්යයේ මුල සිටම බලවත් විද්වත් නියෝජනයක් ශ්‍රී ලංකාවට හිමි වූ  නිසාය.  ඒ සඳහා දැක්මක් තිබිණි. කුළුණේ මුලික සංකල්පමය සැලසුම්  නිමවූ ශ්‍රී ලාංකික විද්වතුන් පිරිස මේ වැඩ පිළිවෙලේ දිගටම රැඳෙමින් සිටියහ. සැලසුම් හා ඉදිකිරීම් විදේශීය  සමාගමකට පැවරුවත් සියලු  කාර්යයන් යලි අධීක්ෂණය කර අනුමැතිය ලබා දීමට ශ්‍රී ලාංකික උපදේශකයන් කණ්ඩායමක් යෙදවීමට තරම් ශ්‍රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිසම කල්පනාකාරී විය.

මේ කාර්යයේ ශ්‍රී ලාංකික විද්වතුන් 70ක් පමණ පිරිසක් නිරත වී සිටින අතර ඔවුන් සම්බන්ධීකරණය කරන්නේ මොරටුව විශ්ව විද්‍යාලයේ වාස්තු විද්‍යා මහාචාර්ය සමිත මානවඩු විසිනි .

ඉදිකිරීම්වලට අදාළ සියලුම සැලසුම් හා, වැඩ සටහන්, තාක්ෂණ විධික්‍රම , අමුද්‍රව්‍ය මෙන්ම ඉදිකිරීම් ක්‍රමවේද වලට පවා  මෙකී උපදේශක මණ්ඩලයේ අනුමැතිය හිමි විය යුතුය. මේ සඳහා තෝරාගෙන ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකාවේ අදාළ ක්ෂේත්‍රවල පිළිගත් ඉංජිනේරුවන් හා විද්වතුන් කණ්ඩායමකි .

 මේ විශේෂ දැනුම් ක්ෂේත්‍ර වලට භූ ඉංජිනේරු විද්‍යාව, ව්‍යුහ ඉන්ජිනේරු  විද්‍යාව, කොන්ක්රීට් තාක්ෂනය,  උස ගොඩනැගිලිවල කම්පන අධ්‍යයනය  හා  විදුලි ඉංජිනේරු විද්‍යාව යනාදී සියලු ක්ෂේත්‍රවල නිපුනතා සහිත විද්වතුන් යෙදවනු ලැබූ අතර ඉදිකිරීම් කළමනාකරණය කිරීම සඳහා ප්‍රවීණ   ව්‍යාපෘති කළමනාකරුවන් හා  නේවාසික ඉංජිනේරුවන් යොදවනු ලැබීය.

එමෙන්ම රාජ්‍ය හා පුද්ගලික විශ්ව විද්‍යාලවල උගෙනුම ලබන ඉන්ජිනේරු  සිසු සිසුවියන් විශාල පිරිසකට මේ කුළුණේ සැලසුම් හා ඉදිකිරීම් වලට දායක වී අගනා ක්ෂේත්‍ර පුහුණුවක්  ලබා ගැනීමට අවස්තාව සැලසිනි.

ඒ අනුව නෙලුම් පොකුණ ඉදිකිරීම් යනු මෑත කාලීන ඉදිකිරීම් අතරින්  ලංකාවට නව තාක්ෂණ දැනුම ගලා ආ ඉතා වැදගත් මහා පරිමාන ඉදි කිරීමකි. 

ඉදිකිරීමේදී ලද සුවිශේෂී අත්දැකීම්

2012 වසරේ ජුලි මස ඉදිකිරීම් ඇරඹු නෙලුම් කුළුණ අත්තිවාරම දැමීමේදී සිට අවසාන ඇන්ටෙනා කුළුණ ඉහළට ගැනීම ඉදිරියේදී ඇති නිමා කිරීමේ කාර්යයන් දක්වාත් අවසාන කුළුණු ආධාරක දොඹකරය ගලවා දමනතුරු සුවිශේසී අත්දැකීම් රැසක් ගෙන දෙනු ඇත .. මීට සම්බන්ධ වූ ඉදිකිරීම්  කණ්ඩායමට මේ හා සම්බන්ධ අභියෝග රාශියකට මුහුණ දෙන්නට සිදු වී ඇත .

ඉන් පළමුවැන්න භූ ජලය හා ඔට්ටු වීමයි.  භූ ජල මට්ටම ඉතා නොගැඹුරු බේරේ වැව ආශ්‍රිත ඉඩමේ මීටර් පහළොවක්  ගැඹුරැති මීටර් හතලිස් පහක් විෂ්කම්බය සහිත කුළුණු පාදම හැරීමේදී හා එතුළ කොන්ක්‍රීට් ඉදිකිරීම අවසන් වන තුරු අරීය දිශාවලින්  හා පොලොව ඇතුලෙන් මතු වෙන සිය දහස් ගණනක් වූ දිය සීරාවන් මැඩගෙන එම කලාපය නිර්ජලනය කිරීම ඉතාමත් දුෂ්කර විය. මේ සඳහා කුටීර සීමාවේ එක ලඟින් ගිල්වන ලද කොන්ක්‍රීට් කුළුණු මෙන්ම ඇතුලත වූ ජලය ඉවතට පොම්ප කිරීමේ විවිධ උපක්‍රමද භාවිතයට ගන්නට  සිදු විය.

 මීළඟට මහුණ දුන් අභියෝගාත්මක කාර්යය වුයේ පාදම කොන්ක්‍රීට් කිරීමයි. කොන්ක්‍රීට් ඝන මීටර් හාරදහස් පන්සීයක්   දිනක් ඇතුළත ඇතිරීමත් මේ කාර්යයේදී කොන්ක්‍රීට් ස්තර අතර නිසියාකාර උෂ්ණත්ව  පාලනයක් පවත්වා ගැනීම මගින් තාප පැලුම් වලක්වා ගැනීමත් සුළුපටු කාර්යයක් නොවිය. 2013 අවුරුද්දේ අගෝස්තු මාසයේ කරන ලද මේ කාර්යයට කොළඹ අවට වූ සියලුම කොන්ක්‍රීට් නිෂ්පාදන ආයතන හවුල් කර ගත්තේ නොඑසේනම් ඒසා විශාල කොන්ක්‍රීට් ප්‍රමාණයක් එක දිනක් තුල නිපදවීමට සමත් යන්ත්‍රෝපකරණ තනි  ඉදිකිරීම් සමාගමක නොතිබූ බැවිනි.  මේ සඳහා  එකම සිමෙන්ති වර්ගයක් යොදා ගැනීම , තත්ත්ව පාලනය කරන ලද අනෙකුත් අමුද්‍රව්‍ය, නියමිත පරිදි මුලින් එකඟ කරව ගත් මිශ්‍රණ සංයුතිය හා සැපයුම කළමනාකරණය යනාදිය ඉතා හොඳ මට්ටමෙන් කළමනාකරණය කරගැනීමට ලැබීම මහත් ජයග්‍රහණයක්ම විය. 2013 අගෝස්තු මස 8,9 දින දෙක තුල කොළඹ අවට ඉදිකිරීම් සමාගම් වලට වෙනත් රාජකාරි වලින් නිදහස් වන ලෙස දැනුම් දුන් අතර කුලුනේ පාදම සඳහා යොදාගැනීමට අවශ්‍ය සිමෙන්ති වර්ගය සහ එම මිශ්‍රණය පිලිබඳ තොරතුරු අදාළ සමාගම් වලට කල් ඇතිව දැනුම් දෙන ලදී . ඉදිකිරීම් කණ්ඩායමේ සාමාජිකයින් ඉහත සමාගම් වලට ගොස් සියලු මිශ්‍රණ එකම වර්ගයේ සහ තත්වයේ පවතින බව තහවුරු කරගැනීමට කටයුතු කරන ලද අතර  මෙසේ රැගෙන ආ මිශ්‍රණ භාවිත කොට පැය 28ක් තුළ දෙක තුල පාදම ඇතිරීමේ කටයුත්ත සාර්ථකව නිමකිරීමට හැකියාව ලැබිණ. මේ සඳහා කොන්ක්‍රීට් ට්‍රක් රථ 800ක් පමණ යොදා ගැනුණු අතර කොන්ක්‍රීට් ඝනමීටර 4500 ක් අතුරනු ලැබිණ.

 ඊළඟ අභියෝගාත්මක කරුණ වුයේ ටොන් එකසිය අසුවක් බරැති ඇන්ටෙනා කුඹ ගස ඉහළට එසවීමය. කුළුණේ කොන්ක්‍රීට් ඉදිකිරීම අවසන් වීමෙන් පසු ඒ කුළුණේ මැද කුටීරය ඔස්සේ කොටස් එකොළහක් වශයෙන් මේ ඇන්ටෙනා  කුඹය එසවීම සිදුකෙරිණි. ඒ සඳහා සුවිශේෂ එසවීමේ උපක්‍රම අත්හදා බලන්නට සිදු විය.  මේ සඳහා කොන්ක්‍රීට් තට්ටුවල මීටර් තුනේ තුනේ හතරැස් කවුළු සාදන්නට විය. මේ සඳහා විශේෂයෙන් ගෙන්වූ එසවූම් උපකරණයක් ඉහළම මාලයේ රඳවන ලදී .

ඇන්ටෙනා කුළුණේ පිටස්තර ආවරණය වන මිලිමීටර් 35ක් ඝනකම සහිත  ලෝහමය ආවරණය චීනයෙන් ලැබුණු මුල් සැලසුම් වල දක්වා තිබුනේ මිලිමීටර් 30ක් වශයෙනි .

එහෙත් මෙරට උපදේශක කණ්ඩායම විසින් කරන ලද සැලසුම් විශ්ලේෂනයකදී  මෙය මිලිමීටර් 35ක් ඝනකමින් යුක්ත  විය යුතු බව සොයා ගත්තෝය. ඊළඟට මේ ආකාරයේ ඇන්ටෙනා කුඹගස් ගැන ප්‍රගුණ කල ඕස්ට්‍රේලියානු විද්වතෙක් ලවා කරන ලද දෙවන විමර්ශනයෙදේ නිර්දේශ කෙරුණේද  මේ ආස්තරයේ ඝනකම මිලිමීටර් 35ක් විය යුතු බවය.

මේ නිර්දේශ දෙකම චීන සැලසුම් හා ඉදිකිරීම් සමාගමට දන්වා යැවූ පසු ඔවුන් වැඩි ඝනකම සහිත  ආස්තරයක් ලබා දුන්නේ ඔවුන්ගේ මුල් සැලසුමේ වූ අඩුපාඩුව පිලි ගනිමිනි.

ඇන්ටෙනා කුඹ ගසේ සැලසුම නිසාද  නෙලුම් කුළුණේ ඉදිකිරීම් කටයුතු මාස කිහිපයකින්ම ප්‍රමාද කරන්නට සිදු විනි. ඇන්ටෙනා කුළුණේ රඳවන ඇන්ටෙනා වර්ගය හා ඒවා රඳවන ස්ථාන තීරණය වනුයේ යොදා ගනු ලබන ඩිජිටල් තාක්ෂනය අනුවය. මේ පිලිබඳ රජයේ අවසන් ප්‍රතිපත්තිමය තීරණය ලැබෙනතුරු ඇන්ටෙනා කුඹය සිදුරු විද ශ්‍රී ලංකාවට එවීම ප්‍රමාද විය.

මේ සියලු අභියෝග මැදින් නෙලුම් කුළුණේ වැඩකටයුතු නිම වෙමින් පවතී. මේ තුලින් අප ලද ඉදිකිරීම්  ක්ෂේත්‍රයේ අත්දැකීම් සුවිශාල වන අතර එම දැනුම තවත් කාලාන්තරයක් තිස්සේ අපට වාසි සහගතව යොදා ගත හැකි වනු ඇත.

ඉදිකිරීම් සඳහා ශක්‍යතා අධ්‍යයනය හා අනුමැතිය හා අනෙකුත් රෙගුලාසි

අප දිවයිනේ ඕනෑම ඉදි කිරීමක් කරන්නට ප්‍රථමයෙන් ලබා ගත යුතු  අනුමැති හා අනුගමනය කල යුතු රෙගුලාසි රාශියක් වෙයි. ඒවා වෙන වෙනම නියාමනය කිරීමට ව්‍යවස්ථාපිත ආයතන තිබේ. දකුණු ආසියාවේ උසම කුළුණ වන මීටර් 356ක් උසැති නෙලුම් කුළුණ ඉදිකිරීමේදී මෙවැනි අනුමැතීන් ලබා ගත් අන්දම අප මහාචාර්ය සමිත මානවඩු මහතාගෙන් විමසිමු .

ඔහුට අනුව නිසි අධ්‍යයනවලින් පසු සියලු අනුමැතීන් මේ ඉදිකිරීම සඳහා ලබාගෙන ඇත. පාරිසරික බලපෑම් , පුරා විද්‍යා සම්පත්වලට  ඇති බලපෑම් අනුමැතිය, තාක්ෂණ  බලපෑම් අද්යයනය ඒ අතර වෙයි. ඊට අමතරව නෙලුම් කුළුණ ඉදිවීම්න් පසු වැඩිවන රථවාහන තදබදයේ බලපෑම් පිළිබඳවත් අද්යයනය කර ඇත.

මෙවන් කුළුණු ඉදි කිරීමෙදේ ශ්‍රී ලංකාවේ ඊට පෙර අත්දැකීම් හෝ  රෙගුලාසි සීමාසහිත වූ අතර නාගරික සංවර්ධන අධිකාරියේ නිර්දේෂිත භුමි ප්‍රමාණයේ හා ගොඩනැගිල්ලේ වර්ග ප්‍රමාණ අනුපාතය නියමිත සීමාවන් අතරේ තිබිණි .

මොරටුව විශ්ව විද්‍යාලයේ වස්තු විද්‍යා අංශයේ මහාචාර්ය සමිත මානවඩු සමග කළ සාකච්චාවක් ඇසුරෙණි .

(මෙම ලිපිය මුලින්ම පළවුයේ විදුසර විද්‍යා සන්ගරාවේය )

පැල්මඩුල්ලේ මහගල

Photo- Geo-View

පැල්මඩුල්ලේ මහගල 

පසුගිය සතියේ පැල්මඩුල්ල නගරය හරහා ගමනක් යන්නට සිදු වූ නිසා රත්නපුර බලන්ගොඩ පාර හදද්දී අපට මුහුණ දෙන්නට සිදු වූ එක්තරා ගැටළුවක්   විසඳා ගත් අයුරු සිහිපත් විනි. ඒ 2001 -2002 කාලයයි.   ගැටලුව වුයේ පැල්මඩුල්ල නගර්ය්යේ එක කෙළවරක  පුළුල් කරන්නට නියමිත මාර්ග සීමාවේ තිබු මහා කළු ගලකි. එය අනෙක් පැත්තෙන් අලුතින් හැදු දෙමහල් නිවසකට ගෑවී නොගෑවී තිබිණි. මාර්ගය පුළුල් කරන්නට නම් මේ ගල කඩා ඉවත් කළ යුතුය. එහි ප්‍රමාණය අනුව අතින් කඩන්නට  බැරිය. යාබද නිවසට  හානියක් සිදුවන නිසා ගල පුපුරුවා හරිනනටද නොහැක. ඉතා අඩු දෙදරුමක් ඇති පාලිත පිපිරුම් ක්‍රම කොතෙක් තිබුනත් අවධානම නැති වන්නේ නැත .

මේ අවස්ථාවේ අපට පිහිටට පැමිණියේ එක්තරා සිලිකේටයකි. එවකට තිබු අවම පහසුකම් යටතේ අන්තර්ජාලයට පිවිස මේ නිහඬ පිපිරීම් කරන රසායන ද්‍රව්‍යයක් නිසි අවසරය ඇතිව මිලදී ගෙන අවශ්‍ය පරිදි ගල කොටස් වලට වෙන් කිරීමට අපට හැකි  විය. ගලේ යම් සැලසුමක් ඇතිව සිදුරු විද රසායන තලපය රිංගවා ගල ගෝනිවලින් වසා  තැබූ පසු දිනකින් පමණ ගල සියුම් ඉරිතැලීම් වලට ලක් වී තිබුනෙන් නිවසට කිසිදු හානියක් නොකර ගල කුට්ටි කර ගැනීමට පු ළුවන් විය . මේ වර්ගයේ සිමෙන්ති වැනි ද්‍රව්‍යය ජලයේ  මුසු කර තලපයක් මෙන් සියුම් සිදුරුවල්ට රිංගවා තැබූ විට එම මිශ්‍රණය ප්‍රසාරණය වෙන්ට පටන්ගනී. මේ වැඩිපුර ඉඩ ගන්නේ ගල හෝ සිමෙන්ති කුට්ටිය පුපුරා යාමෙන්ය්. මෙය ලෝ පුරා ඉදිකිරීම් ක්ෂේත්‍රයේදී යොදා ගන්නා පරිස්සමින් භාවිත කළ යුතු නිසි පුද්ගලයා අතට පමණක් යා යුතු තාක්ෂණයකි 

බත් පත සුරකිමු 

පේරාදෙණි යේ සරසවි නේවාසිකාගාර අතරින් අක්බාර් ශාලාව අපට වසර ගණනක් නිවහන වුනේය. 

අක්බාර් නේවාසිකාගාරයේ ආපන ශාලාවාදි ලොකු ඇට  තිබෙන මදක් දුර්ගන්ධයෙන් යුත් මිල්චාඩ් හාලේ  බතින් අප කුස ගිනි නිව්වේය . මේ බත්පතේ  නිරතුරු සිලිකාමය වැලි හා ගල් කැබලිද  නොඅඩුව තිබිණි. අප වෙනුවෙන් බතට එක් කරන ලද ඛනිජ ලවණ කොටස් ලෙස සලකා අපි ඒවා ඉවසුමුත් දිනක් බත් පතින් නැගෙන අපුල ගඳ ඉවසාගත නොහී මගේ මිතුරෙක්  අක්බාර් ආපන ශාලා කුස්සියට කඩා  වැදී විශාල කල්දේරම් බත් මුට්ටිය අනිත් පැත්තට පෙරලා දැම්මේය 

මේ සිද්දිය මොන තරම් ට බරපතල දෙයක් වුවාද යත් පෝලිමේ සිටි දෙතුන් සීයක් දෙනාට දවල්ට  කන්න නැති වූ අතර බත් මුට්ටිය පෙරලීමට මුල් වූ මගේ මිතුරා පන්ති තහනමකට ලක් විය. භීෂණ සමයේත් බොහෝ  කම්කටලු  විඳ යලිත්  සරසවියට පැමිණි ඔහුගේ පන්ති තහනම ඉවත් කරගෙන ප්‍රශ්නය ගොඩින් බේරා ගන්නට මම  ඔහුත් කටුව එවකට උපකුලපතිවරයා වූ මහාචාර්ය ලක්ෂ්මන්  ජයතිලක හමුවන්නට ගියෙමි 

කන්නට තිබෙන බත්පත වැනසීම  අපේ සංස්කෘතිය අනුවත් ඒ වෙලාවේ තිබු සිසුන්ගේ බඩගින්න අනුවත් මොන තරම් පාප කර්මයක්දැයි දීර්ඝ වශයෙන් විස්තර කල උපකුලපතිවරයා ඉන්පසු සහල් නිෂ්පාදනයේ නොයෙක් අංශ ගැන අපට එපා වනතුරු පැහැදිළි  කළේය.

ඒ දීර්ඝ දේශනාව අවසාන අප මිතුරාගේ පන්ති තහනමද ලිහිල් වූ වග මතකය.  ඒ  අතර සහල් නිෂ්පාදනය හා ඉන්ජිනේරුවාගේ කාර්ය භාරය ගැන මගේ මුල්ම උනන්දුවද අවදි වුනේය.

හාල්  තැම්බීමේ කාර්යයෙදී   ක්ෂුද්‍ර ජීවීන් බහුල අපිරිසිදු පල්  වතුර යොදා ගැනීම මේ ගඳ ගසන හාල් වෙළඳපොළට එක වීමට එක් හේතුවක්  වෙයි. අනෙක් ප්‍රධාන හේතුවක් වන්නේ නිසි පරිදි ගබඩා නොකිරීම නිසා සහල් අකලට නරක්  වීමයි. 

වී තැම්බීමේ හා ඇඹරීමේ ශිල්ප ක්‍රම අද බෙහෙවින් දියුණු වී තිබෙන නිසාත් සහල්වලින් ගල්  වැලි ඉවත් කරන යන්ත්‍ර සහල් මෝලක අනිවාර්ය අංගයක් වී තිබෙන නිසාත්  මොන  බෝඩින් බතකවත් අද ඒ හැටි ගල් වැලි දකින්නට නැති අතර ගඳ ගසන හාල් වෙළඳ පොලේදී හමු වන්නේත් කලාතුරකිනි. ඉස්සර අපේ මුළුතැන් ගෙයි සැලකිය යුතු තැනක් හිමු වූ නෑඹිලිය අද වන විට නොවැදගත් බඳුනක් බවට පත් වී තිබේ. 

ඒත්  සහල් ගබඩා කිරීමේදී කෘමී සතුන්ගෙන් වන හානිය වලක්වා ගැනීමට විෂ රසායන එකතු කිරීමනම් තාමත් ජයටම කෙරීගෙන යයි.  අනික් අතට රටේ සහල් නිෂ්පාදනයෙන් සැලකිය යුතු ප්‍රමානයක් අනිසි ලෙස ගබඩා කිරීම නිසා විනාශ වී යයි.  තුන් වේල බත් කන බහුතරයක් වෙසෙන රටක මෙය කිසි සෙත් සතුටු විය හැකි තත්ත්වයක්  නොවේ.

පසුගියදා  ශ්‍රී ලංකා ඉංජිනේරු ආයතනයේදී මෙරට ඉන්ජිනේර්ය්රු  ප්‍රජාවට පණිවිඩයක් දෙමින් පේරාදෙනි ඉංජිනේරු පීඨාධිපති මහාචාර්ය ලීලානන්ද රාජපක්ෂ පැවසුවේ  සහල් නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය වැඩි දියුණු කර, වස විසෙන් තොර සහලක් මෙරට ජනතාවට ලබා දීම සඳහා මෙරට  ඉන්ජිනේරුවන්ටද  මෙහෙයක් පැවරෙන බවයි.

වී හෝ හාල් ගබඩා   ඇතුළේදී  නරක් වන්නේ උෂ්ණත්වය හා තෙතමනය නිසි පරිදි පාලනය කර ගැනීමට නොහැකි වීම නිසාය. යම් ගොඩනැගිල්ලක් තුල මෙකී ගුණාංග පවත්වා ගැනීම ඉංජිනේරු කාර්යයකි. මහාචාර්ය ලීලානන්ද රාජපක්ෂ පසුගියදා අහර කොමසාරිස් දෙපාර්තමේන්තුව වෙනුවෙන් කරන ලද  පර්යේෂණයක් මගින් පෙන්වා දුන්නේ මෙය වී සහ හාල් ගබඩා කිරීමේදී අභියෝගාත්මක මුත් කළ හැකි දෙයක් බවය. වේයන්ගොඩ පිහිටි රජයේ වී ගබඩාවකදී රසායන ද්‍රව්‍ය එකතු නොකර වී ගබඩා කර ගන්නා අයුරු ඔහු ඇතුළු පර්යේෂක පිරිස සාර්ථකව අත් හදා බැලුවේය. 

මේ අනුව කල් තබා ගැනීමට හාල් ගෝනියට රසායන පෙත්තක්  එකතු කිරීම  තව දුරටත් වුවමනා වන්නේ නැත . අපේ රටේ ගොවියා දාඩිය මහන්සියෙන් නෙලා ගන්නා වී අස්වැන්නෙන් සියයට දහයක් ගබඩාවලදී නරක් වී නොයනු ඇත.

2008 අවුරුද්දේ ගන්නා ලද කැබිනට් මණ්ඩල තීරනයකට අනුව ආහාර දෙපාර්තමේන්තුවට පැවරෙන ප්‍රධාන මෙහෙවරක් වන්නේ දිවයින පුරා පිහිටි වී ගබඩා 147ක වී මෙට්‍රික් ටොන් ලක්ෂයක අතිරේක හාල්  ප්‍රමාණයක් කෘමින්ගෙන් තොරව පවත්වාගෙන යෑමත් රටේ සහල් වෙළඳපොලේ අවශ්‍යතා පාලනය කිරීමත්ය .

මේ කාරිය සඳහා ඉහත කී පර්යේෂණ මෙහෙවින් වැඩදායක බව නොකිව මනාය. අනෙක් අතට ඉලෙක්ට්‍රොනික හා උසස් තාක්ෂණ යැයි සැලකෙන කවුරුත්  අවධානය යොමු කරන ජනප්‍රිය විෂය ධාරා අතරට  අප නිතිපතා අනුභව කරන අහර සුරක්ෂිත කර ගැනීමේ තාක්ෂනය ආකල්පමය වශයෙන් එකතු නොවී තිබීම කණගාටුවට කරුණකි.

අද්මිරාල්  ග්‍රේස් හොපර් 

 'නැවක් වරායේ තිබියදී එය සුරක්ෂිතය. එහෙත් නැවක් හදන්නේ වරායේ සුරක්ෂිතව තබා ගැනීමට නොවේ.' මෙසේ කියා ඇත්තේ ලෝ සුපතල කාන්තාවක වූ ග්‍රේස් හොපර් විසිනි. 1906 දෙසැම්බර් මස  නව වැනිදා නිව් යෝක් නගරයේදී උපන් ඇය 1992 ජනවාරි පළමුවැනිදා කළුරිය කළාය . ඒ අනුව ඇය අපේ ආච්චිගේ  සමකාලීනයෙකි. අපේ ආච්චී ඇතුළු මෙරට කාන්තාවන් දරුවන් බැලීම ,වී කෙටීම, හාල් ගැරීම, කොස් කැපීම වැනි කාරියන්ගෙන් දවස පුරවා ගනිද්දී ග්‍රේස් හොපර් ලෝක පරිගණක ක්ෂේත්‍රයට පුරෝගාමී මෙහෙවරක් ඉටු කළාය . පරිගණක වැඩසටහන් සඳහා ලොව පළමු කොම්පයිලර්  හඳුන්වා දුන්නේ ඇය යි.  සංකේත සටහන් විලින් පිරි පරිගණක භාෂා  වෙනුවට මිනිසුන් වහරන සාමාන්‍ය බසට සමීප  පරිගණක භාෂා හඳුන්වා දීමට උනන්දුවෙන් කටයුතු කළ  ඇය  එම වර්ගයේ ලොව ප්‍රථම පරිගණක භාෂාව වූ COBOL සඳහා අඩිතාලම දැම්මාය. මේ සියල්ලට අමතරව ඇය එක්සත් ජනපද නාවික හමුදාවේ රියර් අද්මිරාල් වරියක්ද  වුවාය. 

ග්‍රේස් හොපර් ගැන මට ලියන්නට සිත් වුනේ අපේ රටේ තරුණියන් වැඩි වශයෙන් පරිගණක අංශයේ උසස් අධ්‍යාපනයට යොමු වන ප්‍රවණතාවක් දක්නට ලැබෙන නිසාය. .

ලෝ පුරා පරිගණක විද්යා ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රවීණ කාන්තාවන්  මහත් උත්කර්ෂවත් ලෙස අවුරුදුපතා සමරන 'ග්‍රේස් හොපර් අනුස්මරණ පරිගණක ක්ෂේත්‍රයේ නියැලී කාන්තාවන්ගේ  දිනයට වරක් හෝ එකතු වන්නට ඔවුන්ටද ලැබේවායි පතමි. 

ලිව්වේ තිලක 

( මෙම තීරු ලිපිය මුලින්ම පල වුයේ ලක්බිම ඉරිදා සංග්‍රහයේ මන්දාකිනිය අතිරේකයේය )

මාලිගාවිල බුදු පිළිමය හා ඉංජිනේරු සංස්ථාව

මාලිගාවිල බුදු පිළිමය -www.picture.lk

මා වරක් ඉංජිනේරු සංස්ථාවේ ප්‍රධාන කාර්යාලයේදී දුටු ලා රෝස පහැති කුඩා, සිලින්ඩරාකාර කිරිගරුඬ කැබැල්ල මාලිගාවිල බුදු පිළිමයේ කොටසක්  බව දැන ගත් විට මගේ මතකය පාසැල් කාලයට දිව ගියේය .

ඌව පළාතේ මොනරාගල දිස්ත්‍රික්කයට අයත් මාලිගාවිල පිහිටි බුදු පිළිමය මැත ඉතිහාසයේ සොයාගනු ලබන්නේ 1951දී කැබලි කිහිපයකට කැඩී  පොළවේ වැතිරී තිබෙදදීය. හත්වන සියවසේදී ඉදි කරන ලද මේ බුදු පිළිමයට  නිදන් හොරුන් අතින්ද හානි සිදු වී තිබිණි. 

මේ පිළිමය කෙළින් හිටුවීමට ගත් උත්සාහයක්  පිලිබඳ අපේ ඉස්කෝලේ ගුරුතුමෙක් ඉතා රසවත්ව විස්තර කළා මට මතකය. මේ වැඩේ තමන්ට කරන්නට පුළුවන් බව කී වඩු කාර්මිකයෙක් ගැනද ඒ කාලේ කතා බහ කෙරුනා මතකය. කොටින්ම පිළිමය කෙලින් සිටුවීම අභියෝගාත්මක කාරියක් වුයේ එය තනි කිරි ගරුඬ ගලකින් නිමවා තිබීමත් යලි සොයා ගන්නා විට කැබලි  කීපයකටම වෙන් වී තිබීමත් නිසාය. 

 1991 දී  මේ කාරිය රාජ්‍ය ඉංජිනේරු සංස්ථාව වෙත පැවරුනේ එවකට  රාජ්‍ය නායකයගේම මැදහත් වීමෙනි. අපේ ඉංජිනේරු සංස්ථාව විසින් නිම කරන ලද සුවිශේෂ කාරියන් අතරට මාලිගාවිල පිළිමය කෙලින් සිටුවෙමද අයත්ය. පිළිමයේ වෙන්වූ කැබලි සිදුරු කර සුදු යකඩ දඬු බස්සවා කොටස් වශයෙන්ම දොඹකර යොදා නැගිටුවා ගත් මාලිගාවිල බුදු පිළිමය අද වන විට ලංකාවේ උසම තනිව නැගී සිටින බුද්ධ ප්‍රතිමාව වෙයි. එය උසින් අඩි 38කි.

මේ කාරියේ ප්‍රමුඛ වැඩ කොටසක් කළ ප්‍රවීණ ඉංජිනේරුවරයෙක් වූ විද්‍යාජෝති ගැමුණු සිල්වා යටතේ කලක් සේවය කරන්නට ලැබීම මගේ වාසනාවක් කොට සලකමි.

මා ඔහුගේ කාර්යාලයේදී  දුටු පරිගණක ආශ්‍රිත ඇඳීම් (CAD ) අතර පොලොන්නරුව ගල් විහාරයට සෙවන සපයමින් ඉදිකළ පියස්සද, මිරිසවැටිය දාගැබේ බැඳ වටා ඉදිකළ කොන්ක්‍රීට් වළල්ල පමණක් නොව දළදා මාලිගාවේ රන් පියස්සද ත්‍රිමාණ  රු  සටහන් ලෙස තිබුනේය. ඒ මෙරට මෙකී පරිගණක තාක්ෂනය ඉතා ළදරු අවස්ථාවේ පවතී කාලයකි. ඒත් අනාගත තාක්ෂණයන් කල් ඇතිව ග්‍රහණය කරගෙන මෙරට ඉංජිනේරු  කාරියන් කිරීමේ හැකියාව ඉංජිනේරු සංස්ථාවට තිබිණි. නිරන්තරයෙන්  එල්ල වූ දේශපාලන අත පෙවීම් නිසා ඉංජිනේරු සංස්ථාවේ ගමන අඩාල  නොවුනානම් අද වන විට ත්‍රිමාන ඉංජිනේරු නිර්මාණ හා දත්ත තබා ගැනීම, වැඩ සැලසුම ආදිය සඳහා යොදා ගන්නා ගොඩනැගිලි තොරතුරු ආකෘතිකරණය  (Building  Information Modelling ) ආදී තාක්ෂනයන් රටට හඳුන්වා දෙන පුරෝගාමී මෙහෙවරක් ඉංජිනේරු සංස්ථාවට කරන්නට හැකියාවක්  තිබිණි.

ඉංජිනේරු ගැමුණු සිල්වා සමග වරක් පෑලියගොඩ පොහොර කම්හලක් බැලීමට  ගිය ගමනක්ද මට සිහිපත් වෙයි, එතෙක් යාන්ත්‍රික හා මිනිස් ශ්‍රමයෙන් පොහොර මිශ්‍ර කිරීම හා ඇසිරීම කළ මේ කම්හලට මුළුමනින්ම  ස්වයංක්‍රීය නිෂ්පාදන  පද්ධතියක් සවි කිරීම සඳහා හැකියාව සොයා බැලීම ගමනේ අරමුණ විය. හොඳින් මදින ලද අලුත් කමිස ඇඳ ගත්  මාත් මගේ සරසවි මිතුරෙකුත් ගැමුණු සිල්වාත්  මේ ගමනට එකතු වු පිරිසයි .

කමිසය කිලිටි නොකරගත යුතු නිසා පරිස්සමින් යන්ත්‍ර සුත්‍රවල නොගෑවී එහෙ මෙහෙ ගිය තරුණ ඉංජිනේරුවන් දෙදෙනාට තමන් සමග පැමිණි ජේෂ්ට ඉංජිනේරුවා අතුරුදන් වී ඇති බව පෙනිණි . හැම තැනම  සොයා බැලු විට අප දුටුවේ ඉතා ඉහළ අට්ටාලයකට නැගී යකඩ වැටක එල්ලී පොහොර මිශ්‍රණ යන්ත්‍රයේ ඇතුළත නිරීක්ෂණය කරන  ඉංජිනේරු ගැමුණු සිල්වාය.

සන්නිවේදන තොරතුරු තාක්ෂණය හා රජයේ ප්‍රතිපත්තිය 

මෙරට රාජ්‍ය අංශයේ සන්නිවේදන තොරතුරු තාක්ෂනය කලක් ඉතා සීග්‍රයෙන් ඉදිරියට ගියේ සන්නිවේදන තොරතුරු තාක්ෂණ නියෝජිතායතායේ මැදිහත් වීමෙනි.

රාජ්‍ය තොරතුරු කේන්ද්‍රය www .gic .gov .lk  ජාත්‍යන්තර සම්මානයට පත්‍ර වූ මේ ආකාරයේ ව්‍යාපෘතියකි. මේ ව්‍යාපෘතිය සැලසුම් කරන අවධියේ  මුලික සාකච්ඡා වලට දේශීය උපදේශක සමාගමක් වෙනුවෙන් මමද වරක් හෝ දෙවරක් සහබාගි වුනෙමි.මේ අංශයේ සේවය කරන මගේ මිතුරෙක් පසුගියදා මා සමග පැවසුයේ දුරදර්ශී රජයක් විසින් තොරතුරු සන්නිවේදන තාක්ෂණ ක්ෂේත්‍රය නගා සිටුවීමටනම් කලයුතු කාර්යයන් දෙකක් තිබෙන බවයි. පළමු වැන්න රාජ්‍ය තොරතුරු කේද්‍රය වැනි නිර්මාණ නොකඩවා  යාවත්කාලීන කිරීම හා  ඒ පිලිබඳ නිරන්තරයෙන් ජනතාව දැනුවත් කිරීමය. දෙවැන්න  තොරතුරු සන්නිවේදන ක්ෂේත්‍රයේ නියැලී මෙරට  කුඩා සමාගම් රැක  ගැනීමය. 

හයිබ්‍රිඩ් හා හයිඩ්‍රජන් කෝෂ 

මීට දශක දෙකකට  පමණ පෙර මෙරට ජාතික පුවත්පත්වල අපුරු සිරස්තලයක් පළ විය. ' රථවාහන පෙට්‍රල්  වියදම   සියයට හතළිහකින්  අඩු කරන විප්ලවීය සොයා ගැනීමක් ශ්‍රී ලංකාවෙන් '

ආචාර්ය ඒ එන් එස්  කුලසිංහයන්ගේ උපදේශකත්වය යටතේ නර්ඩ් ආයතනය විසින් කරන ලද පර්යේෂණයක් සාර්ථක වීම නිසා මේ සතුටුදායක ආරංචිය ජාතියට දන්වන්නට ලැබුණු බව මේ පුවත් පත් විසින් වාර්තා කර තිබිණි. එකී පුවත  ඇත්තක් වූවානම් එය ලංකාවේ පමණක් නොව ලෝකයේම ආර්ථික විපර්යාස සිදු විය හැකි විප්ලවීය  සොයා ගැනීමකි. අවාසනාවකට මේ පළමු රැල්ලේ ප්‍රසිද්දියත්  සමගම මේ ගැන කතා බහ තුනී වී ගිය අතර සමහර විද්වත්තු  එම   සොයා ගැනීම  හා පුවත්පත්වල පල වූ වාර්තා පිලිබඳ දැඩි විවේචන එල්ල  කළහ.

පුවත නිකුත් වී නොබෝ දිනකින් මේ ගැන අදහස් දැක්වූ මෝටර් යාන්ත්‍රික  ඉංජිනේරුවෙක් හා සරසවි කතිකාචාර්යවරයෙක් කියා සිටියේ එන්ජින් කුටීරයෙදී දහනයට එක්වන පෙට්‍රල් වාස්පය පළමුවෙන් චුම්බක ක්ෂේත්‍රයක් තුලින් යැවීමෙන් එම මිශ්‍රණයේ යම් රසායනික ව්‍යුහ  වෙනසක් කළ හකි බවත් ඉන් ඇතැම් විට කාර්යක්ෂමතාව ඉහල නංවා ඉන්ධන වියදම අඩු කර ගත හැකි බවත්ය. ඒත් අපේ පර්යේෂණ තිබෙන්නේ තාමත් ප්‍රථමික මට්ටමේ බවත් මෙවන් පර්යේෂණයක් සාර්ථක වූ බව කියන්නට කලින් තව බොහෝ  පරීක්ෂණ හා නිරීක්ෂණ කරන්නට තිබෙන බවත් ඔහු පැවසීය.  ඔහුගේ දෙසුම මගේ  සිත් ගත්තේ ඔහු කියූ තවත් කතාවක් නිසාය . එනම් ඉදිරියට බිහිවන වාහන වල ප්‍රධානම ලක්ෂණ දෙක වනු ඇත්තේ අඩු ඉන්ධන වියදම හා වැඩි ඉලෙක්ට්‍රොනික සංවේදීතාවය යන්නයි. ඒ අනුව එම දේශකයා දුටු අනාගත මෝටර් යාන්ත්‍රික ඉන්ජිනේරුවා  අනිවාර්යයන්ම ඉලෙක්ට්‍රොනික ඉන්ජිනේරුවෙක්ද විය යුතු බවය . මේ හයිබ්‍රිඩ් ඉංජිනේරුවන්ගේ වුවමනාව අද වන විට තද්න්ම දැනෙන්නට පටන්ගෙන ඇත්තේ දැන් බිහි වෙම්න් පවතින හයිබ්‍රිඩ් හා හයිඩ්‍රජන් කෝෂ සහිත වාහන නිසාය 

මේ වාහන දෙවර්ගයේම  පමණක් නොව මුළුමනින්ම ඉලෙක්ට්‍රික් කාර් වලද ඇති පොදු ලක්ෂනයක්නම් රසායන ශක්තිය විදුත් ශක්තිය බවට හරවන කෝෂවලින්  මේවා සමන්විත වීමයි. අප දන්නා සාමාන්‍ය බැටරි හෙවත් කෝෂ වල ඇති රසායන ද්‍රව්‍ය ක්ෂය වෙමින්  යද්දී සරල විද්‍යුත් ධාරාවක් උපදවා ගත හැක. අවසානයේ එම බැටරිය භාවිතයෙන් ඉවත් කරන්නට සිදු වෙයි. එහෙත් ඉන්ධන කෝෂයකදී රසායන ද්‍රව්‍යය අනවරතව පිටතින් ලබා  දෙන අතර බැටරියේ ආයු  කාලය රසායන හේතු  නිසා එසේ ලේසියෙන්  නිමා  වන්නේ නැත .

හයිඩ්‍රජන් කෝෂයකදී  ඉන්ධනය  වන්නේ හයිඩ්‍රජන්ය. එය වායු ගෝලයෙන් ලබා ගැන ඔක්සිජන් සමග එකතු වී ජාල වාෂ්ප නිපදවයි. මේ රසායන ක්‍රියාවලියේදී  වහනය ධාවනයට අවැසි  බල ශක්තිය නිපදවෙන අතර එතුරු පලය වන්නේ   ජාල වාෂ්ප පමණකි. එය පරිසරවේදීන් .අමන්දානන්දයට පත් කරවන පුවතකි.

හයිබ්‍රිඩ් වාහන නම් වසර හත අටක් තිස්සේ  හෙමි හෙමින්  වෙළඳපලට එකතු වී මෙරට කාර් සේල් හා මහා මාර්ග අරක්ගෙන තිබේ. නව තාක්ෂණයක් හඳුන්වා දීමත් සමග සිදු  විය යුතු දනුම් හුවමාරුව දුර්වල වූ නිසා මුලින් මුලින් මේ වර්ගයේ වාහන දෙස බොහේ දෙනෙක් සැකමුසුව බැලූ මුත් අද වන විට තත්ත්වය වෙනස් වී ඇත. 

එසේනම් හයිඩ්රිජන් වායුවෙන් දුවන ජාල වාෂ්ප පමණක් පරිසරයට මුදා හරින ඒ අපුරු වාහන ලංකා වෙළඳපලට ළඟදී එක් වනු ඇත්ද ? මටනම් හිතෙන්නේ එය ටිකක් ප්‍රමාද වී හෝ සිදු වනු ඇති බවයි.

2014 වසරේදී  ටොයෝටා මිරායි රථය ලොව ප්‍රථම වාණිජ හයිඩ්‍රජන් කෝෂ රථය ලෙස වෙළඳ පොලට එක් වූ අතර මේ වන විට හොන්ඩා , හුන්දායි , ටොයෝටා ඇතුළු ප්‍රධාන සමාගම්  කිහිපයක්ම  වඩා  සාර්ථකව විකිනෙන හයිඩ්‍රජන් වහනයක් වෙළඳ පලට ඉක්මනින් එකතු කිරීම සඳහා පර්යේෂණ තරගයක නියලී සිටිති.

අනෙක් අතට හයිඩ්‍රජන් නිපදවීමට  පවා හයිඩ්‍රෝකාබන ඉන්ධන ඕනෑ  වීම , ඉන්ධන පුරවා ගත හැකි තැන් හිඟ වීම හා අධික වාහන මිල නිසා තාමත් මේ වර්ගයේ වාහන වලට ඇත්තේ ඉතා සීමිත ඉල්ලුමකි. සමහර විවේචකයන් කියන්නේ මෙකී තාක්ෂණ හා වාණිජ අඩුපාඩුකම් මගහරවා ගැනීමට තවත් දශක කීපයක් ගත වනු අතු බවයි. කෙසේ වතුදු හයිඩ්‍රජන්  යනු  මීළඟ පරපුරේ වාහන ඉන්ධනය  වනු ඇති බවට අනුමාන කරන පිරිස ඉතා විශාලය.

(මේ තීරු ලිපි සටහන මුලින්ම පළවුයේ ලක්බිම ඉරිදා සංග්‍රහයේ මන්දාකිනිය අතිරේකයේය )