අපටත් සුපිරි ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයක් ළඟදීම හිමිවන ලකුණු

බහුවිධ ගමනාගමනය යනු කුමක්ද ?

එදිනෙදා ජීවිතයෙදී පවා අප එක් චාරිකාවක් සඳහා ප්‍රවාහන මාධ්‍ය දෙකක් හෝ ඊට වැඩි ගණනක් යොදා ගන්නා අවස්ථා බොහෝ තිබේ . මුළු රටේම ප්‍රවාහන වුවමනාවන් සලකා බලද්දී පවා පුද්ගලික  වාහන , බස්රථ හා දුම්රිය ආදී  බහු විධ මාධ්‍ය යොදා ගැනීම මගින් වඩා කාර්යක්ෂම මහජන සේවාවක් සැලසිය හැකිය. ලෝකයේ බොහෝ රටවල දුම්රියපලේ හෝ බස්පලේ සිය පුද්ගලික රථය නවතා තබා දුර ගමන්වල යෙදීමේ පහසුව සලසා තිබේ. ගෙදරදීම සැලසුම් කළ ගමනක පළමු  කොටස  පුද්ගලික වහනයෙන් හෝ ටැක්සියකින්ද , දෙවන දුර බස් රියෙන්ද ඊළඟ කොටස   දුම්රියෙන්ද යන්නට පලුවන. මේ සඳහා අන්තර්ජාලය ඔස්සේ බස්රථ හෝ දුම්රිය ඒකාබද්ධ ටිකට්පත් මිලදී ගත හැක. නැතහොත් වඩා ආසන්නයේ පිහිටි  බහුවිධ ප්‍රවාහන මධ්‍යස්තානය වෙත පැමිණ එහි ඇති ඉලෙක්ට්‍රොනික තොරතුරු කුටියකින් සොයා බලා ටිකට්පත් මිලදීගෙන පාසුවෙන් ගමනේ යෙදිය  හැක. මෙය බොහෝ විට යොදා ගැනෙන්නේ විවධ ප්‍රවාහන මාධ්‍යන් සතු ශක්තීන් එක් කරගැනීම සඳහා ය.  මේ ආකාරයේ  පහසුකම් සපිරි නව පන්නයේ ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයක් කොට්ටාවේ ඉදි වෙමින් පවතී . 

දෙවැන්න මහනුවරදී ඉදි කිරීම සඳහා නොබෝදා මුල් ගල් තමන ලදී .  කොට්ටාව මාකුඹුරේ ඉදිවන මල්ටි මොඩල් සෙන්ටර් ( Multimodal Center) ව්‍යාපෘතියේ අද්‍යක්ෂ හා නියෝජ්‍ය අධ්‍යක්ෂකවරුන්ගෙන් ලබාගත් තොරෝතුරු අනුව මේ ලිපිය සකස් වී ඇත.

බහු කාර්ය ප්‍රවාහනය යන්නෙන් අර්ථ දැක්වෙන්නේ පොදු ප්‍රවාහනය (බස් රථ, දුම්රිය), පෞද්ගලික ප්‍රවාහනය සහ කුලී රථ සඳහා පහසුකම් සපයන ප්‍රවාහන හිතකාමීව නිර්මාණය කරන ලද පරිසරයක් ය.

මෙවැනි පරිසරයක නිර්මාණ සංකල්පය සඳහා නිවැරදි සැලසුම්කරණය,  තොරතුරු හුවමාරු   පහසුකම්, ආරක්ෂාව සහ භාවිතයේ පහසුව යනාදිය සලකා බැලීම වැදගත් වේ.

මිට සමානව බහු විධ   ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයේ සැලසුම, නිර්මාණය සහ ඉංජිනේරුමය පාර්ශවයට ලඟා වීමේ දී ස්වයංක්‍රීය ටිකට් මැෂින්, නව පන්නයේ  බස් පෝලිම්, නැවතීමේ පහසුකම්, තොරතුරු පද්ධතිය යනාදිය ඇතුලත් කල යුතු වේ. ලෝකයේ දියුණු රටවල ගුවන්තොටුපලටම සම්බන්ධ වූ බහුවිධ ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථාන ඉදිකර ඇත .

මේවා මගින් බහු කාර්ය ප්‍රවාහන මාධ්‍යයන් සහ එම පරිසරය වඩාත් සමීප කරවීමෙන් සමස්ත සංචාරය සඳහාම වැදගත් සම්බදතාවක් සලසා දේ.

වර්තමාන පොදු ප්‍රවාහන සේවා භාවිතා කරන්නන්ගේ අවශ්‍යතා වලට සරිලන සේවාවක් සැපයීම සඳහා පොදු ප්‍රවාහනය වඩා තරඟකාරී සහ නම්‍යශීලි වෙනසකට මුල පිරිය යුතු තත්වයේ පවතී. 

ඒවාවල පලදායිකත්වය වැඩි දියුණු කරන සාධක වන තත්ත්වය, ගමන් වාර ගණන, සුවපහසුව සහ ආකර්ශනීයභාවය යනාදිය ගැන සලකා බැලිය යුතු වේ.

මේ අනුව නාගරික ජාලය සාමාන්‍ය ප්‍රවාහන පද්ධතියකින් ඔබ්බට ගොස්  නාගරික ජංගම පද්ධතිය සහ නගරය ව්‍යුහගත කොට සංවර්ධනය කිරීමට අවශ්‍ය කර තිබේ.

එම නිසා මාරු වීමේ ස්ථාන සහ අතුරුහුවමාරු වල සේවා මහජන හිතකාමී සහ ක්‍රමානුකුල වීම වැදගත් වේ.

මෙම සංකල්පයේ  ප්‍රධාන අරමුණක් නම්   මගීන් පෞද්ගලික මෝටර් රථ ප්‍රවාහනය මත යැපෙන ප්‍රමාණය අඩු කොට පොදු ප්‍රවාහන සේවා භාවිතය ප්‍රවර්ධනය කිරීමයි. ඊට අමතරව රටේ  පොදු ප්‍රවාහන   පද්ධති සියල්ල වඩා කාර්යක්ෂමව පරිසර හිතකාමී  ලෙස මහජන සේවය සඳහා යෙදවිම අරමුණු කරයි . වාහන තදබදය අඩුවීම නිසා  මහමග රස්තියාදු නොවී ගමනක් බිමනක් යාමට අපට ඉඩක් ලැබේ. අනෙක් අතට එන වෙලාවක් නොදන්නා බස් රියක් බලාපොරෝත්වෙන් මහමග දුක් විද්න්නට අප කැමති නැත. ඒ වෙනුවට සුවපහසු මධ්ය්තානයකට වී ඩිගිටල් තිරයක දැක්වෙන බස්රථ කාල සටහනට අනුව සිය අපේක්ෂිත බස්රිය පැමිණෙන තුරු ඉන්නට ඇත්නම් අප කැමතිය. මෙවන් මධ්‍යස්තාන බහුවිධ ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථාන (Multimodal Transport Centers)  යනුවෙන් හැඳින්වේ . අපේ රටෙත් පළමු බහුවිධ ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානය තව නොබෝ දිනකින් විවෘත වීමට නියමිතය. ඒ කොට්ටාව මාකුඹුරේදීය.  

කොට්ටාව මාකුඹුරේ ඉදිවෙන්නේ කුමක්ද? 

බහුවිධ  ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයක් යනු ජාත්‍යන්තර න්‍යායන්ට අනුකුලව සියලු ප්‍රවාහන විධි සහ සේවා පහසුකම් එක් කොට තැනූ කාර්යක්ෂම,  නවීන තාක්ෂණය මත පදනම් වූ ක්‍රියාවලි සහ නඩත්තු පද්ධතියකි.

කොට්ටාව , කඩුවෙල හා කඩවත ත්‍රිත්ව නගර සංවර්ධන සැලසුම(3K ව්‍යාපෘතිය) යටතේ මාකුඹුර නගරයෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම වරට මෙය හඳුන්වාදීමට සියල්ල සුදානම් වෙමින් පවතී.

කොට්ටාව මාකුඹුර ප්‍රදේශයේ මේ වනවිට ඉදිවෙමින් පවතින්නේ මෙරට ප්‍රථම බහුකාර්ය ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයයි.

මෙම ව්‍යාපෘතියේ ප්‍රධාන අරමුණ වනුයේ  කැළණි වැලි දුම්රිය මාර්ගය, හයිලෙවල් මාර්ගය සහ අධිවේගී මාර්ගය යන මාර්ග තුනම  එක් මධ්‍යස්ථානයක් මගින් සම්බන්ධ කිරීමය. දෙවැන්න   මගීන්ට අදාල සේවා ඒකාබද්ධ කොට ලබාගැනීමට අවස්ථාව සැලසීම මෙන්ම පොදු ප්‍රවාහන සේවයට මගීන්ගේ ආකර්ෂණය වැඩි කිරීමට අවශ්‍ය පහසුකම් සැලසීම ය.

මේ වන විට ඉදිකිරීම් කටයුතු අවසාන අදියරෙහි පවතින මෙම ව්‍යාපෘතිය සම්පූර්ණ  කිරීමෙන් පසු මගීන්ට එකම ටිකට් පතකින් දුම්රියේත් බස් රියේත් යාමට හැකියාව ලැබෙනු ඇත.

විවුර්ත කිරීමෙන් පසු අධිවේගී මාර්ගයන්හි ප්‍රධානම පිවිසුම වනු ඇත්තේ ද මෙම බහුකාර්ය ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානයයි.( දකුණු අධිවේගී මාර්ගය සහ පිටත වටරවුම් මාර්ගය )

කොළඹ අවට වෙනත් දිශානතීන් වලට ගමන් කරන නව බස් රථ සේවාවකුත් මේ හරහා ආරම්භ කිරීමට නියමිත ය.

එමෙන්ම අධිවේගී මාර්ගයට අමතරව දුර ගමන් සේවා පහසුකම්ද මෙම මධ්‍යස්ථානයේ සිට ආරම්භ කිරීමට සැලසුම් කොට තිබේ. ශ්‍රී ලංකාවේ නවීනතම  දුම්රිය ස්ථානය මෙහි ඉදිවන අතර වෙනත් ආයතනයක් මගින් මෙරට දුම්රිය ස්ථානයක් ඉදිවන ප්‍රථම අවස්ථාව මෙය වේ.

කැලණිවැලි දුම්රිය මගේ මාලපල්ල දුම්රිය ස්ථානය ඉවත්කොට මෙම නව දුම්රිය ස්ථානය මාකුඹුර දුම්රිය ස්ථානය ලෙස ස්ථාපිත කිරීමට නියමිත ය.

මෙම බහුකාර්ය ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථානය අධිවේගී පිවිසුම, බස් පර්යන්තය , දුම්රිය පර්යන්තය  හා පෞද්ගලික රථගාල යන මූලික අංගවලින් සමන්විත වේ.

වර්තමානයේ මෙරට පොදු ප්‍රවාහන සේවා භාවිත කරන මගියෙකුට එක් ස්ථානයක සිට තවත් ස්ථානයකට සංචාරය කිරීම සඳහා බොහෝවිට ප්‍රවාහන මාධ්‍ය කිහිපයක් යොදා ගැනීමට සිදුවේ. මේවා අතර බස් රථ, දුම්රිය, කුලී රථ යනාදිය වේ. එක් ප්‍රවාහන මාධ්‍යයකින් තවත් එකකට මාරුවෙමින් යන විට මගීන්ට සිදුවන අපහසුතා බොහෝය. එක් එක් ස්ථානවලදී වෙන වෙනම ටිකට් පත් ලබා ගැනීමට ඔවුන්ට සිදුවේ.එය යම් තරමක හෝ පරිසරයට හානිකර නාස්තියකි .එමෙන්ම ගමන් රථ ප්‍රමාද වන අවස්ථා වලදී තම කාලය කැප කරමින් බලා සිටීමට ද සිදුවේ. ඊට අමතරව එක් එක් ප්‍රවාහන් මාධ්‍ය වලදී වැය වන මුදල සලකා බලන විට විටෙක එය දැරිය නොහැකි තත්ත්වයේ පවතී.

මේ වන විට මෙරට ක්‍රියාත්මක වෙමින් පවතින ප්‍රවාහන ක්‍රමවේදය හේතුවෙන් මෙරට ආර්ථිකය පැත්තෙන් සලකා බලන විටද සිදුවන්නේ විශාල පාඩුවකි. එක් එක් ප්‍රවාහන මාධ්‍ය වලදී ලබා දෙන ටිකට් පත් සඳහා වෙනමම පිරිවැයක් දැරීමටද, ටිකට්පත් කවුන්ටර වල සේවකයින්, කොන්දොස්තරවරුන් ඇතුළු ප්‍රවාහන සේවයට අදාළ බොහෝ දෙනෙකුගේ වේතන සඳහා අනවශ්‍ය වියදමක් දැරීමට සිදුව තිබේ. එමෙන්ම මෙරට පලදයිතාවය අඩුවීමටද බොහෝ විට මෙම ප්‍රවාහන සේවා වල අකාර්යක්ෂමතාවය හේතු වී තිබේ. රථ වාහන තදබදය හේතුවෙන් මෙරටට සිදුවන පාඩුව වසරකට රුපියල් මිලියන සිය ගණනක්  බව වාර්තා වලින් පෙන්වා දී තිබේ.  

බහුකාර්ය ප්‍රවාහන මධ්‍යස්ථාන මෙරටට හඳුන්වාදීම මගින් පොදු ප්‍රවාහන සේවයට ජනතාව ආකර්ෂණය කරගැනීමත් පුද්ගලික රථ භාවිතය අධ්‍යර්යය  කිරීමත් මගින් මෙම ගැටළු සහ අපහසුතාවලට සාර්ථක පිළියමක් ලැබෙනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු විය හැක.

ලිව්වේ දෙව්‍නි


මතු සම්බන්ධයි 

මෙම ලිපිය මුලින්ම පළ වුයේ විදුසර විද්‍යා සඟරාවේය